تبلت چیست؟
به رایانه های قابل حملی که سیستم ورود اطلاعات آن بوسیله ی صفحه ی لمسی (toch screen) است تبلت گویند. از ویژگی های بارز آن می توان به شکل و سایز منحصر به فرد و ارتباط بیسیم و قابلیت اتصال آن به شبکه های محلی یاد کرد. همچنین تبلت ها دارای سیستم عامل های گوناگونی هستند که بعضی از آنها مانند مانند سیستم اپل (ios) ویا اچ پی (webos) مختص محصول خود آن شرکت هستند، اما اکثر تبلت ها از سیستم عامل های ارائه شده توسط شرکت های تولید کننده نرم افزار استفاده می کنند که در این زمینه می توان به سیستم windows 7 از ماکروسافت و یا android گوگل اشاره کرد.
تاریخچه:
پروژهای که در سال 1989 در مرکز مطالعات شرکت اپل شروع شد، اولین بار در سال 1993 با نام newton به بازار عرضه شد،اما گام دوم تکمیل این محصول را باید ازآن شرکت مایکروسافت دانست که در سال 2001 به ارائه سیستم عامل xp با نام تبلت پرداخت.همچنین برای اولین باری بود که نام تبلت به آن اطلاق شد و باید ریشه ی این اسم را در شرکت مایکروسافت دانست نه اپل. از ویژگی های این محصول ماکروسافت می توان به قلم نوری و صفحه لمسی که امکان تایپ دستی را بر روی آن فراهم می آورد اشاره کرد. این مدل را می توان آغازگر ورود برندهای دیگر بجز اپل ، ابداع کننده ی در آن زمان منزویش دانست. اما در نهایت سال 2010 را باید سال ورود باشکوه اپل به بازار تبلت دانست . اتفاقی که هواداران بیشمار اپل مدتها منتظر آن بودند بالاخره در این سال تحقق یافت و اپل توانست با اقتدار کامل سکان هدایت بازار این محصول را بار دیگر در دست گیرد.
محاسن و معایب :
مزیت تبلت نسبت به نوت بوک و البته نت بوک وزن و سایز آن است که امکان استفاده از آن را در شرایط های گوناگونی چون هنگام نشستن بر روی مبل، در حال دراز کشیدن و یا حتی هنگام راه رفتن به راحتی هر چه تمام تر فراهم می آورد.
اما در مورد معایب این محصول می توان به صفحه ی لمسی آن اشاره کرد که علاوه بر آنکه در موقعیت های مختلف در معرض آسیب دیده گی قرار دارد امکان تایپ با آن را بسیار دشوارتر از کیبرد های سنتی کرده است . همچنین این دستگاه نسبت به نت بوک ، لپ تاپ و pc ها دارای قدرت پردازش پایین و به تبع امکانات و کاربری کمتری است .
سیستم عامل :
همانطور که در بالا اشاره شد این محصول در بازار خود سیستم عامل های(os) گوناگونی می بیند که می توان از ios, android,windows به عنوان مطرح ترین ها اشاره کرد.با ورود ipad در سال 2010 که سیتم عامل ویژه اپل (ios) بر آن نصب بود ios توانست با فروش خوبی که در این محصول داشت به تنهایی بیش از 90 درصد سهم سیستم عامل ها را به خود اختصاص دهد . اما در طی یکسال گذشته شرکت گوگل که به تازه گی توانسته عنوان برترین برند سال 2011 را کسب نماید بی کار ننشسته و با ارائه ورژن های مختلف از آندروید با نام" هانی کام" توانسته رشد خوبی را در این زمینه داشته باشد.موسسه ی آمار و اطلاعات بین المللی (IDC)در آخرین گزارشات خود، سه ماهه ی سوم2010 را با داشتن 93 درصد از آن iOS دانست، این در حالی است که در این دورهandroid حضور قابل توجهی در بازار نداشته است. اما در سه ماهه آخر 2010 با ورود گلگسی تب سامسونگ که اصلی ترین مجرای عرضه آندروید به حساب می آید توانست 17 درصد بازار را بدست آورد. همچنین xoom Motorola با آنکه از اصلی ترین ارائه دهندگان آندروید به حساب می آید در سه ماهه ی نخست 2011 تنها 3/2 درصد از سهم بازار را کسب کرد، که به عقیده ی برخی کارشناسان این میزان شکستی برای Motorola به حساب می آید. گرچه همچنان اپل با در اختیار داشتن بیش از 60 در صد همچنان در صدر قرار دارد ولی نسبت به سال گذشته 30 درصد از سهم خود را به گوگل تقدیم کرده است.
اما در مقام مقایسه می توان داشتن طراحی زیبا ، سادگی، قابلیت airply و از همه مهم تر ویژگی های سخت افزاری مناسب را از ویژگی های سیستم عامل اپل دانست و در مقابل سیستم آگاه سازی آسان، مولتی تسکینگ کارآمد،صفحه خانگی مناسب ،ابزار های منحصر به فرد دوربین و در نهایت خرید آسان برنامه ها روی مرورگر و بدون نیاز به هماهنگ سازی را از عوامل متمایز کننده آندروید دانست.
بازار جهانی فروش تبلت :
در حال حاظر اپل با داشتن نزدیک به 80 درصد از سهم بازار یکه تاز این عرصه است. جدی ترین رقیب آی پد یعنی گلکسی تنها 4 درصد این بازار را در اختیار دارد. اما با گسترش و تکمیل سیستم عامل گلکسی (آندروید) که در حال حاضر در زمینه گوشی های همراه توانسته سهم قابل توجهی را از اپل بگیرد انتظار می رود در زمینه تبلت هم این روند ادامه پیدا کند ودر آینده ای نه چندان دور شاهد گسترش بازار فروش تبلت های آندرویدی باشیم.
تبلت در ایران :
در ایران نیز تبلت عضوی تازه وارد در بازار ITمحسوب می شود. اما با توجه به موج فراگیری که در سطح جهان ایجاد شده ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده و در آینده ای نه چندان دور می توان استقبال خوبی را از تبلت ها شاهد بود.
در اولین سنجی صورت گرفته در باشگاه اسپیرو با موضوع شاخص محبوبیت برند در بازار تبلت در هفته سوم مرداد ماه 90 آی پد رهبر بازار تبلت توانسته است با کسب 50 درصد در جایگاه اول قرار گیرد مقامی که گرچه برترین جایگاه است اما شاید از آی پد انتظار کسب درصد ی بیش از این برود ، ولی از دلایل تفاوت درصد سهم اپل نسبت به بازار جهانی را می توان مشکلات گمرکی و ورود نه چندان آسان این برند به بازار و به تبع نداشتن نماینده رسمی و خدمات پس از فروش آن نماینده دانست. اما سامسونگ برند کره ای که سالهاست با ارائه سبدی نسبتا کامل و با کیفیت در زمینه لوازم الکترونیکی اعم از گوشی های موبایل، لوازم خانگی و صوتی و تصویری و خدمات پس از فروش مناسب توانسته اعتماد مشتریان ایرانی را جلب کند در زمینه تبلت هم دارای موفقیت نسبی بوده و با کسب 29 درصد در جایگاه دوم این نظر سنجی قرار گرفته است . همچنین ایسوس که با ارائه تبلت با قابلیت اتصال به کیبرد جانبی اش، مشکل برخی کاربران که برایشان کار با صفحه لمسی دشوار است را آسان نموده توانسته با کسب 18 درصد در جایگاه سوم قرار بگیرد.
آینده تبلت :
موسسه تحقیقات و مشاوره ای isuppli در تازه ترین گزارشات خود رشد تبلت در سال 2015 را 1200 درصد اعلام کرد. رهودا الکساندر مدیر پژوهشی این موسسه معتقد است که سه موج باعث گسترش بازار تبلت ها می شود .موج اول به عرضه ی ای پد و سیل تقاضا برای آن در سال 11-2010 مربوط می شود. موج دوم مربوط به ورود سیستم عامل آندروید به عرصه تبلت ها و در نهایت هم موج سوم در سال 2013 منجر به ظهور windows که عاملی اساسی برای ورود تبلت ها به باراز رایانه هاست به وقوع می پیوندد. الکساندر فروش تبلت در سال 2010 را 17.4 میلیون دانست وپیش بینی کرد که این مقدار به 242 میلیون در سال 2015 برسد. همچنین وی معتقد است که در سال 2013 که سیستم عامل های ویندوز و لینوکس به کمال خود می رسد و دیگر شاهد حضور اپل در مقام رهبری بازار تبلت نخواهیم بود مگر آنکه اپل مجددا بازار را با محصول جدید دیگری شگفت زده کند.
همچنین در پیش بینی که توسط کارگروه تخصصی مدیریت ومهندسی الکترونیک در امریکا(forrester) منتشر شده است، میزان سهم رایانه های شخصی ، لپ تاپ ، نت بوک و تبلت ها را در بین سالهای 2008 تا 2015 مورد بررسی قرار داده است. از نکات قابل توجه در این پژوهش می توان به کاهش سهم pc ها از 45 در صد به 18 درصد در سال 2015 اشاره کرد که این میزان سهم در اختیار تبلت ها قرار خواهد گرفت .همانطور که در نمودار مشخص است سهم تبلت در سال 2010 تنها 6 درصد بوده است اما در سال 2015 این رقم به 23 درصد خواهد رسید. نکته قابل توجه در این پژوهش ثابت ماندن سهم لپ تاپ و نت بوک ها در بازار است.
همانطور که دیدیم تبلت پدیده ای نو ظهور در عرصه IT قلمداد می شود .اما در مورد آینده تبلت و نقش آن در بازار IT دو نظریه از سوی کارشناسان این حوزه مطرح است . نظر اول این است که آیا این محصول می تواند همانند لپ تاپ ها که با ورودشان از سهم بازار pc ها کاسته و با ارائه قابلیت های آسان تر ی همچون وزن کم، ابعاد کوچک و حمل آسان و... روز به روز آنها را منزوی تر نماید، تبلت ها هم می توانند جایگزین لپ تاپ ها گردند. اما عده ای دیگر از کارشناسان بر این عقیده اند که جنس حضور تبلت ها با انواع پیشین رایانه ها متفاوت است و هیچ گاه نمی توان از آنها چنین انتظاری داشت و باید پذیرفت که تبلت کالایی است که هیچ گاه نمی تواند کارایی یک رایانه را داشته باشد، بلکه دستگاهی است که تنها برخی از قابلیت های رایانه را برخوردار خواهد بود.اما اینکه نظر و پیش بینی کدام دسته از کارشناسان در مورد تبلت ها صحیح است موضوعی است که تنها با گذر زمان مشخص خواهد شد